Για να καταφέρουν λοιπόν οι μέλισσες να αποκρούσουν τους κινδύνους που προκύπτουν από τα μικρόβια και να εξασφαλίζουν την επιβίωση τους, παράγουν την πρόπολη, μια «θαυματουργή» ουσία που εκτός από τέλεια αποστείρωση στις κυψέλες, παρέχει και σημαντικά οφέλη στον άνθρωπο.
Είναι γεγονός, πως όλα τα προϊόντα της μέλισσας έχουν πλούσια διατροφική αξία και όπως είναι φυσικό, το ίδιο ισχύει και για την πρόπολη. Μπορεί μεν, να μην είναι τόσο γνωστή όσο το μέλι, ο βασιλικός πολτός και η γύρη, όμως αυτοί οι ακούραστοι εργάτες, παράγουν με το ίδιο «μεράκι», την τροφή αυτή, που συγκαταλέγεται στα«θαύματα» της φύσης.
Αυτά τα εκπληκτικά, μικρά πλάσματα, δημιουργούν μια εξαιρετικά πολύπλοκη ουσία, χρησιμοποιώντας ρητίνες, έλαια, βάλσαμο, γύρη και κερί, με σκοπό να προστατεύσουν την κυψέλη τους από βακτηρία, ιούς, μύκητες κ.α. Η ουσία αυτή, είναι η πρόπολη και η ονομασία της προέρχεται από την λατινική λέξη propolis, όπου το «pro» σημαίνει «στην είσοδο» και το «polis» μεταφράζεται ως «πόλη» ή «κοινότητα».
Η πρόπολη ορίζεται ως ένα φυσικό ρητινώδες πράσινο-καφέ μείγμα, που παράγεται από το σάλιο των μελισσών, σε συνδυασμό με εκχυλίσματα φρούτων και εκκρίσεις από τους φλοιούς των δέντρων και των φυτών.
Είναι επίσης γνωστή και ως κόλλα μέλισσας, αφού η κηρώδης υφή και οι μηχανικές της ιδιότητες, την καθιστούν ιδανική για την κατασκευή και επιδιόρθωση των κυψελών, την σφράγιση των ανοιγμάτων και ρωγμών και την εξομάλυνση των εσωτερικών τοιχωμάτων. Θα λέγαμε πως λειτουργεί ως προστατευτικό φράγμα, ενάντια στους εξωτερικούς και επικίνδυνους εισβολείς όπως τα φίδια και οι σαύρες.
Πριν από χιλιάδες χρόνια, αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποίησαν την πρόπολη για τις φαρμακευτικές της ιδιότητες. Οι Έλληνες, τη χρησιμοποίησαν για τη θεραπεία των αποστημάτων. Οι Ασσύριοι για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων και την επούλωση τραυμάτων και πληγών. Οι Αιγύπτιοι στην ταρίχευση των Φαραώ και οι Ίνκας, ως αντιπυρετικό.
Η πρόπολη καταγράφηκε, ως επίσημο φάρμακο στις φαρμακοβιομηχανίες του Λονδίνου, τον 17ο αιώνα. Λόγω της αντιβακτηριακής δραστηριότητας, έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ευρώπη, μεταξύ του 17ου και του 20ου αιώνα. Στα τέλη του 19ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε ευρέως, λόγω των θεραπευτικών της ιδιοτήτων, ενώ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, χρησιμοποιήθηκε σε αρκετές κλινικές της Σοβιετικής ένωσης, για τη θεραπεία της φυματίωσης, καθώς από την χρήση της είχε παρατηρηθεί μείωση των πνευμονικών προβλημάτων και ανάκτηση της όρεξης. Στα Βαλκανικά κράτη εφαρμόστηκε για τη θεραπεία τραυμάτων και εγκαυμάτων, πονόλαιμου και έλκος στομάχου. Το πρώτο επιστημονικό έργο για την πρόπολη δημοσιεύτηκε το 1908, συμπεριλαμβανομένων των χημικών ιδιοτήτων και της σύνθεσης της.
Σήμερα, η πρόπολη αποτελεί ένα φυσικό φάρμακο και μπορείτε να τη βρείτε σε αρκετά καταστήματα και σε διάφορες μορφές, όπως κάψουλες, κρέμες, παστίλιες, σκόνη, σπρέι, αλοιφή, βάμμα και εκχύλισμα. Χρησιμοποιείται επίσης ως συστατικό σε καλλυντικά αλλά και ως εναλλακτική θεραπεία διαφόρων ασθενειών. Οι κυριότερες εφαρμογές πρόπολης περιλαμβάνουν:
- Αντιμετώπιση των λοιμώξεων του ανωτέρου αναπνευστικού
- Κοινό κρυολόγημα
- Γρίπη
- Επούλωση τραυμάτων
- Αντιμετώπιση εγκαυμάτων, ακμής και του έρπητα των γεννητικών οργάνων.
- Χρησιμοποιείται επίσης σε στοματικά διαλύματα και οδοντόκρεμες, για την πρόληψη τερηδόνας και την αντιμετώπιση της ουλίτιδας και στοματίτιδας.
Για τη συγκομιδή, ο μελισσοκόμος τοποθετεί ένα εύκαμπτο πλαστικό πλέγμα στην κορυφή των πλαισίων της κυψέλης, κάτω από το κάλυμμα. Οι μέλισσες θα πρέπει να δουλέψουν γρήγορα για να σφραγίσουν τα κενά του πλαστικού πλέγματος με πρόπολη. Αφού σφραγιστούν τα κενά, ο μελισσοκόμος απομακρύνει το πλαστικό πλέγμα και το τοποθετεί προσωρινά στο ψυγείο ή στον καταψύκτη. Η πρόπολη, η οποία είναι ζεστή και κολλώδης στην αποικία, όταν μεταφερθεί σε παγωμένο περιβάλλον θα γίνει εύθραυστη. Συνεπώς, η κάμψη του πλέγματος θα σπάσει εύκολα την ρητίνη και έτσι μπορεί να γίνει η συλλογή της. Υπολογίζεται ότι κάθε μελίσσι, μπορεί να παράγει από 100 έως 300 γραμμάρια, ανά έτος.
Πρόκειται για ένα περίπλοκο μείγμα που δημιουργούν οι μέλισσες και είναι αδύνατον να παραχθεί από τον άνθρωπο. Γενικά, η ακατέργαστη πρόπολη αποτελείται από 50% ρητίνες, 30% κερί, 10% αιθέρια έλαια, 5% γύρη και 5% διάφορες οργανικές ενώσεις. Επιπλέον, στη σύστασή της έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 300 στοιχεία. Οι αναλογίες των ουσιών που υπάρχουν στην πρόπολη, εξαρτώνται από τον τόπο και τον χρόνο που γίνεται η συλλογή της.
Έχουν χρησιμοποιηθεί αναλυτικές μέθοδοι για τον διαχωρισμό και την ταυτοποίηση των συστατικών πρόπολης και ουσίες που προσδιορίζονται ανήκουν στις ακόλουθες ομάδες:
ΠολυφαινόλεςΦλαβονοειδήΒενζοϊκά οξέα και τα παράγωγα τουςΚινναμωμικό οξύ και τα παράγωγα τουΤερπενοειδή (Σεσκιτερπένια, Τριτερπένια)ΑλκοόλεςΚετόνεςΕτεροαρωματικές ενώσειςΒιταμίνεςΜέταλλαΣάκχαραΑμινοξέαΠτητικές ενώσειςΟφέλη
Επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η πρόπολη των μελισσών συνεχίζει μέχρι και σήμερα, να χρησιμοποιείται ως μια εξαιρετική ιατρική ουσία, καθώς τα οφέλη που προσφέρει στην υγεία του οργανισμού, είναι εντυπωσιακά. Ας δούμε, τα πιο σημαντικά από αυτά.
Φυσικό αντιβιοτικό
Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών αποτελεί ένα αυξανόμενο πρόβλημα στις ημέρες μας. Πολλές ασθένειες που ελέγχονται από τη σύγχρονη ιατρική, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ξανά απειλή για την ανθρώπινη ζωή, αφού η κατάχρηση φαρμάκων έχει αρνητικά αποτελέσματα, καθώς αυξάνει την ανθεκτικότητα των βακτηριδίων. Αρκετοί επιστήμονες συμβουλεύουν τους ασθενείς να μην κάνουν κατάχρηση και άσκοπη λήψη των αντιβιοτικών φαρμάκων και σε μερικές περιπτώσεις, αν δεν αντιμετωπίζουν μια κρίσιμη κατάσταση, αναζητούν εναλλακτικές και φυσικές λύσεις.
Λόγω της ισχυρής αντιβιοτικής της δράσης, η πρόπολη μπορεί να είναι μία εναλλακτική και αποτελεσματική λύση ενάντια σε αρκετούς τύπους βακτηρίων. Επιπλέον, θα μπορούσε να διεγείρει και να αναζωογονήσει το ανοσοποιητικό σύστημα, ενισχύοντας τη φυσική ανθεκτικότητα του οργανισμού.
Στοματική υγεία
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας, Ρωμαίοι και Έλληνες γιατροί, μεταξύ των οποίων, ο Ιπποκράτης και ο Κλαύδιος Γαληνός, χρησιμοποιούσαν την πρόπολη ως απολυμαντικό. Οι αντιφλεγμονώδεις, αντιβακτηριακές, αντιμυκητιακές, αντιικές και αναλγητικές ιδιότητες, την καθιστούν ιδιαίτερα αποτελεσματική για τη θεραπεία της ουλίτιδας και της περιοδοντίτιδας.
Ενισχύει το ανοσοποιητικό
Το ανοσοποιητικό σύστημα διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της υγείας. Βοηθά στην προστασία του σώματος από ασθένειες και λοιμώξεις και έχει βασικό ρόλο στη μακροζωία και τη διαδικασία της γήρανσης. Ένα ασθενές ανοσοποιητικό, ενδέχεται να επιφέρει εκφυλισμό των κυττάρων και να προκαλέσει ασθένειες που μπορεί να εξελιχθούν σε σοβαρές ή απειλητικές για τη ζωή, όπως για παράδειγμα ο καρκίνος.
Η πρόπολη είναι πλούσια σε φλαβονοειδή και μπορεί να χαρίσει ανοσία απέναντι σε αρκετές παθήσεις. Υπάρχει η πεποίθηση, ότι η συγκεκριμένη ουσία προωθεί την κυτταρική αναγέννηση, ενώ παράλληλα υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα μέσω των κυτταρικών δομών.
Παράλληλα, στην προσπάθεια να βρεθεί αποτελεσματική θεραπεία για τον ζυμομύκητα Cadida Albicans, πραγματοποιήθηκαν αρκετές έρευνες που ανέλυαν την σύσταση της. Τα ευρήματα έδειξαν, πως όχι μόνο μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη του ζυμομύκητα, αλλά τονώνει σημαντικά την ανοσολογική αντίδραση απέναντι στο μύκητα.
Θεραπεία αλλεργιών
Έχει ανασταλτική δράση στην απελευθέρωση ισταμίνης και γιαυτό θεωρείται κατάλληλη στη θεραπεία των αλλεργιών και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλεργικής ρινίτιδας.
Ερευνητές έδωσαν πρόπολη σε αρουραίους για διάστημα δυο εβδομάδων και ανακάλυψαν ότι συνέβαλλε σημαντικά στη μείωση απελευθέρωσης της ισταμίνης από τα μαστοκύτταρα των ζώων. Η ισταμίνη είναι η ουσία που ευθύνεται για το φτέρνισμα και τη ρινική καταρροή. Η πρόπολη μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική στην αντιμετώπιση όλων αυτών των ενοχλητικών παρενεργειών.
Βελτιώνει την υγεία του δέρματος
Η αντιμικροβιακή και αντιική δράση της πρόπολης παρέχει εξαιρετικά οφέλη στην υγεία της επιδερμίδας. Είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για όσους πάσχουν από ακμή, καθώς και για όσους ζουν σε μολυσμένο περιβάλλον. Εκτός από τις αντισηπτικές και θεραπευτικές ικανότητες, μπορεί να καταπραΰνει από δερματικά προβλήματα. Παράλληλα επιταχύνει την κυτταρική ανάπτυξη και αποσυμφορεί τους πόρους του δέρματος. Επιπλέον, υπάρχουν μελέτες που επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της πρόπολης κατά της αλωπεκίας, της πυοδερματίτιδας, της φυματίωσης, του έρπητα, της φλεγμονής του δέρματος και των εγκαυμάτων.
Δοσολογία – Παρενέργειες
Δεν υπάρχει ιατρική συνιστώμενη δόση, καθώς δεν υπάρχουν επαρκείς έρευνες και απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση. Ωστόσο, μια ποσότητα των 70 mg/ημέρα θεωρείται ασφαλής. Ρωτήστε το γιατρό σας για την κατάλληλη δόση.
Δεν έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες, καθώς η πρόπολη είναι μη τοξική. Ωστόσο, υπάρχουν αναφορές για αλλεργίες και δερματίτιδες κυρίως από μελισσοκόμους. Ενώ, συχνή είναι και η εμφάνιση δερματίτιδας σε ανθρώπους που χρησιμοποιούν φαρμακευτικά παρασκευάσματα και καλλυντικά που περιέχουν πρόπολη.
Όσοι είναι αλλεργικοί στο μέλι, τη γύρη των μελισσών και το βασιλικό πολτό δεν πρέπει να λαμβάνουν πρόπολη.
Η πρόπολη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας σε άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή ή που έχουν αιμορραγικές διαταραχές.
Δεδομένου ότι η πρόπολη μπορεί να επιβραδύνει την πήξη του αίματος, σε περίπτωση που είναι προγραμματισμένη κάποια χειρουργική επέμβαση, είναι καλό να σταματήσετε τη λήψη της, τουλάχιστον δυο εβδομάδες πριν.
Εάν υποφέρετε από άσθμα, σωστό είναι να αποφεύγετε την πρόπολη. Υπάρχει η πεποίθηση ότι μερικές ουσίες που περιέχονται στη σύσταση της, ενδεχομένως να επιδεινώσουν το άσθμα. Ωστόσο, υπάρχει έρευνα που αποδεικνύει χρήσιμες επιδράσεις της πρόπολης σε ασθματικούς. Συμβουλεύεστε πάντοτε τον γιατρό σας.
Εάν είστε έγκυος, θηλάζετε ή παίρνετε κάποιο φάρμακο, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν χρησιμοποιήσετε την πρόπολη.
Δημοσίευση σχολίου