Το ραπανάκι είναι ο ταξιδευτής του χρόνου και του τόπου.
Θα το συναντήσουμε εκεί στο 2500 π.χ
στην Κίνα, θα το βρούμε μεταγενέστερα στην Αίγυπτο και μετά στους
αρχαίους Έλληνες και στους Ρωμαίους, σαν εδώδιμο ορεκτικό!
Και μετά, πολύ μετά, κάπου εκεί στο 1500μ.χ στο Μεξικό αλλά και στην Γερμανία και στην Αγγλία.
Στην παραδοσιακή ιατρική της Βρετανίας θα βρούμε το ραπανάκι να χορηγείται για τα δερματικά και εντερικά προβλήματα, αλλά και για τις πέτρες στα νεφρά.
Βέβαια ο πρώτος διδάξας ήταν ο Θεόφραστος*, ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος, ο οποίος το συνιστούσε ως
- ορεκτικό,
- αντιβηχικό,
- για την υδρωπικία,
- το ερυσιπέλας,
- τη αρθρίτιδα, αλλά και για τις ηπατικές παθήσεις
- τις πέτρες στα νεφρά,
- τις πέτρες στη χολή.
*Από τα έργα του μεγάλου σοφού σήμερα σώζονται κυρίως αποσπάσματα, αλλά και ορισμένα πλήρη κείμενα, μεταξύ αυτών τα – οι Περὶ φυτῶν ἱστορίαι/9 βιβλία, τα Περὶ φυτῶν αἰτιῶν/6 βιβλία, τα οποία αποτελούν μάλλον τα πρώτα συγγράμματα στον τομέα της Βοτανικής, από την εποχή της αρχαιότητας ώς τον Μεσαίωνα. – botanologia.gr
Το κόκκινο ραπανάκι/Raphanus sativus ανήκει στην οικογένεια Brassicaceae.
Οι ρίζες είναι τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα μέρη του, αλλά και τα φύλλα και οι καρποί του μπορούν να καταναλωθούν.
Σε όλο τον κόσμο σήμερα τρώγονται ωμά σε σαλάτες, σε smoothies, αλλά και σε σούπες!!!
Ράφανος ο ήμερος/Raphanus sativus L.
Και όπως όλα τα λαχανικά – botanologia.gr – που έχουν κρυμμένα μέσα τους πολύτιμα για την υγεία μας φυτοθρεπτικά συστατικά,
έτσι μέσα στο ραπανάκι θα βρούμε κρυμμένες βιταμίνες όπως
η βιταμίνη C/17.2 mg 19.11%
η βιταμίνη βιταμίνη Β9 ή φολικό οξύ/29 µg 7.25%,
η βιταμίνη Β2 ή ριβοφλαβίνη/0.045 mg 3.46%
η βιταμίνη Β5 ή παντοθενικό οξύ/0.191 mg 3.82%
βιταμίνης Β6 ή πυριδοξίνη/0.082 mg 6.31%
μέταλλα όπως
ασβέστιο, Ca/29 mg 2,90%
σίδηρο, Fe/0,39 mg 4,88%
μαγνήσιο, Mg/12 mg 2,86%
φώσφορο, P/23 mg 3,29%
κάλιο, Κ/270 mg 5,74%
νάτριο, Na/45 mg 3,00%
ψευδάργυρος, Zn/0,32 mg 2,91%
χαλκό, Cu/0,058 mg 6,44%
μαγγάνιο, Mn/0,08 mg 3,48%
σελήνιο, Se/0,7 μg 1,27%
ιώδιο, I/7 µg 4.67%
φυτικές ίνες και πιο περίεργα και πιο άγνωστα στους περισσότερους όπως οι ανθοκυανίνες, ισχυρότατα αντιοξειδωτικά. – botanologia.gr
Φυσικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά
Οι ανθοκυανιδίνες που υπάρχουν στις ποικιλίες του κόκκινου και του ροζ ραπανιού είναι η pelargonidin και η delphinidin https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21535648/
Οι Glucosinolates, καθώς και τα παράγωγά τους, isothiocyanates, έχουν πολύ σημαντική επίδραση στη γεύση και τη γεύση του ραπανιού https://bmcgenomics.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2164-14-836
Οι isothiocyanates είναι χαρακτηριστικές ενώσεις της πικάντικης γεύσης λαχανικών της οικογένειας Brassicaceae.
Όσο νεότερο είναι το ραπανάκι, τόσο λιγότερο πικάντικο είναι.
Τα ραπανάκια είναι σφιχτά όταν είναι άγουρα, αλλά με τον καιρό γίνονται λιγότερο ζουμερά, τραγανά και πιο ελαστικά .
Αυτές οι αλλαγές στην υφή οφείλονται σε αλλαγές στα κυτταρικά τοιχώματα όπως η αυξημένη περιεκτικότητα σε xylan και lignin και η αλλοιωμένη δομή pectin – https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/acs.jafc.6b03693?cookieSet=1
Συνθετικά χαρακτηριστικά – εκτός από μακροθρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και μέταλλα
Τα φύτρα του ραπανιού περιέχουν σημαντικές συγκεντρώσεις από glucosinolates,
isothiocyanates και phenolic compounds, όπως και η ρίζα του, αλλά σε υψηλότερες αναλογίες –
Μεταξύ των glucosinolates που υπάρχουν στο ραπανάκι, τα 4 κύρια είναι η dehydroerucine, σε πλειοψηφία,
η glucoraphenin,
η glucobrassicin και η glucoerucine – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24176362/
Οι glucosinolates και οι isothiocyanates έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες και δράσεις https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30445746/
Το ραπανάκι περιέχει flavonoids – flavanones, flavanols και anthocyanins – και phenolic acids, που τους χαρίζουν αντιοξειδωτική και προστατευτική δράση – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30067118/
Οι polyphenols που προσδιορίζονται στο ραπανάκι είναι η catechin, που υπάρχει κυρίως στη ρίζα του,
η (-)-epicatechin και το ferulic acid – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21548630/
Βρέθηκαν επίσης δεκαέξι anthocyanins, μερικές από τις οποίες υπήρχαν σε acetylated μορφή με κλάσματα coumaroyl,
malonoyl,
feruoyl και caffeoyl fractions.
Όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά συμβάλλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος,
στην αύξηση της αντίστασης του οργανισμού μας σε ασθένειες,
στη βελτίωση της κινητικότητας του γαστρεντερικού μας συστήματος,
στην αύξηση της όρεξης,
στην υποστήριξη της πέψης,
στην αποβολή των τοξινών από τον οργανισμό μας,
στην προστασία από τον καρκίνο,
στην ανακούφιση από τα συμπτώματα των ασθενειών του εντέρου, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και η νόσος του Crohn.
στην καταπολέμηση του μύκητα Candida albicans
στην προστασία από τον διαβήτη – οι
ερευνητές επισημαίνουν πως η κατανάλωση ραπανιών είναι ευεργετική για
τα άτομα με διαβήτη, επειδή επιβραδύνουν την απορρόφηση του σακχάρου και
μειώνουν το γλυκαιμικό φορτίο που προκαλείται από το άμυλο μετά το
γεύμα.
Επίσης τα ραπανάκια
-. αντιμετωπίζουν τις διαταραχές και συντελούν στη θεραπεία των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος,
οι διουρητικές τους δράσεις αυξάνουν την παραγωγή ούρων,
ο χυμός τους αντιμετωπίζει τη φλεγμονή και το αίσθημα καύσου κατά την ούρηση και
καθαρίζουν τα νεφρά και τα προστατεύουν από τις πέτρες, όπως και τη χολή μας.
-. αντιμετωπίζουν τη λεύκη – τα ραπανάκια έχουν αντικαρκινογόνες και αποτοξινωτικές ιδιότητες που βοηθούν στην αντιμετώπιση της λεύκης,
στις δε παραδοσιακές θεραπείες
πολτοποιούσαν τους σπόρους του, τους εμπότιζαν με χυμό από φρέσκο
τζίντζερ και τους εφάρμοζαν στα λευκά μπαλώματα.
-. αντιμετωπίζουν τη δυσκοιλιότητα
-. συντελούν στην ισορροπία της αρτηριακής πίεσης – τα ραπανάκια είναι μια εξαιρετική πηγή καλίου, το οποίο βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης χαλαρώνοντας τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνοντας τη ροή του αίματος.
Και εμείς τι κάνουμε για να επωφελιθούμε από το ραπανάκι;
Μα ειδικά το χειμώνα που είναι η εποχή του*, το εντάσσουμε σχεδόν καθημερινά στη διατροφή μας, είναι πανεύκολο!!!
Και μία επισήμανση
Όσο
μεγαλώνει ο βολβός τόσο τα διατροφικά στοιχεία από αυτόν περνούν στα
φύλλα, τα οποία πολλές φορές τα πετάμε – εάν λοιπόν θέλουμε να
απολαύσουμε τα διατροφικά οφέλη στο μέγιστο από τα ραπανάκια μας, πρέπει
να τα καταναλώνουμε, όπως και όλους τους βολβούς από τους οποίους δεν
τρώμε τα φύλλα, όσο το δυνατόν πιο μικρούς σε μέγεθος, γιατί όπως
καταλαβαίνουμε, πολλές φυτοθρεπτικές ουσίες περνάνε στα φύλλα, τα οποία
πετάμε!!!
Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr
μελέτες, έρευνες, αναφορές
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924224421003058
https://www.mdpi.com/2072-6643/9/9/1014
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6412475/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21714734/
Radishes, raw.
Radish (Raphanus sativus) and diabetes.
A healthy approach to dietary fats: understanding the science and taking action to reduce consumer confusion
Vitamin C: Fact sheet for health professionals.
Anthocyanins in cardiovascular disease.
Flavonoids: An overview.
The
health benefits of dietary fiber: Beyond the usual suspects of type 2
diabetes mellitus, cardiovascular disease and colon cancer.
Cruciferous vegetables and cancer prevention.
Hexane
extract of Raphanus sativus L. roots inhibits cell proliferation and
induces apoptosis in human cancer cells by modulating genes related to
apoptotic pathway.
Raphanus sativus L. var niger as a source of phytochemicals for the prevention of cholesterol gallstones.
A case of anaphylaxis induced by contact with young radish (Raphanus sativus L).
International Tables of Glycemic Index and Glycemic Load Values: 2008.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24748734/
Δημοσίευση σχολίου