Πολλές φορές τα συναντούμε και με την ονομασία διατροφικά οιστρογόνα. Η ονομασία αυτή τους έχει δοθεί, διότι δεν δημιουργούνται από το ανθρώπινο ενδοκρινικό σύστημα όπως όλες οι ορμόνες, αλλά εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της διατροφής.Όπως υποδηλώνει και το όνομα τους, τα φυτοοιστρογόνα έχουν λειτουργίες και δομή παρόμοια, με αυτή των οιστρογόνων. Δηλαδή των σημαντικών ορμονών για το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα.
Χημική δομή φυτοοιστρογόνων
Αποτελούνται από τέσσερις τύπους χημικών ενώσεων:
Ισοφλαβονοειδή
Τα ισοφλαβονοειδή δεν αποτελούν μόνο ένα μέρος της οικογένειας των φυτοοιστρογόνων, αλλά ορίζονται επίσημα ως αντιοξειδωτικά. Ως εκ τούτου, παίζουν ρόλο σε διάφορες βιολογικές λειτουργίες αποτρέποντας την οξείδωση. Έρευνες υποδεικνύουν, ότι οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ισοφλαβονοειδή μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού,ο οποίος σχετίζεται με τις ορμόνες των γυναικών.
Στιλβένια
Όπως τα ισοφλαβονοειδή, έτσι και τα στιλβένια ταξινομούνται ως ισχυρά αντιοξειδωτικά. Είναι αντιφλεγμονώδη και έχουν την ικανότητα να προάγουν την απόπτωση των κυττάρων (κυτταρικός θάνατος). Χάρη σε αυτές τις ιδιότητες, τα στιλβένια μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση πολλών ασθενειών, ιδιαίτερα του καρκίνου. Η ακριβής δράση των στιλβενίων είναι παρεξηγημένη λόγω της χαμηλής βιοδιαθεσιμότητας τους (μεταβολίζονται γρήγορα). Ωστόσο, υπάρχουν αποτελέσματα ερευνών που υποστηρίζουν, ότι έχουν αντικαρκινική δράση.
Λιγνάνες
Παρόμοιες με τα ισοφλαβονοειδή, οι λιγνάνες εξαρτώνται από την εντερική χλωρίδα για την παραγωγή τους. Σύμφωνα με μελέτες έχουν αντικαρκινικές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιυπερτασικές ιδιότητες.
Κουμεστάνες
Παράγονται με την οξείδωση ενώσεων που προέρχονται από τα ισοφλαβονοειδή. Παρόμοιες με τα οιστρογόνα, οι κουμεστάνες μπορούν να συνδεθούν με τους υποδοχείς οιστρογόνων, ενώ διακρίνονται και για τις αντικαρκινικές τους ιδιότητες.
Τροφές πλούσιες σε φυτοοιστρογόνα
Πολλές τροφές και βότανα αποτελούν καλές πηγές φυτοοιστρογόνων. Μερικές από αυτές είναι:
- Λιναρόσπορος
- Ηλιόσπορος
- Σουσάμι
- Αμύγδαλα
- Καρύδια
- Φακές
- Λάχανο
- Σόγια
- Κόκκινο τριφύλλι
- Γλυκόριζα
- Λυκίσκος
- Μήλα
- Καρότα
- Ρόδια
- Φράουλες
- Σταφύλι
- Μούρα
- Καφές
- Μπύρα
- Κόκκινο κρασί
- Ελαιόλαδο
- Κριθάρι
- Βρώμη
Πιο αναλυτικά:
Πρόληψη της οστεοπόρωσης
Η ανεπάρκεια οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει την υγεία των οστών και να προκαλέσει οστεοπόρωση. Η θεραπεία της αντικατάστασης των ορμονών (HRT) μπορεί να ενισχύσει την οστική δύναμη, αλλά ενδέχεται να δημιουργήσει παρενέργειες. Τα φυτοοιστρογόνα αποτελούν μια φυσική εναλλακτική θεραπεία για γερά οστά μετά την εμμηνόπαυση.
Ωστόσο σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2011, οι ερευνητές σημείωσαν μερικές πιθανές παρενέργειες. Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων δεν τα συνιστά για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
Καταπολέμηση των εμμηνορροϊκών προβλημάτων
Όταν μειώνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων σε μια γυναίκα, επηρεάζονται η διάθεση και η ενέργεια της. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτές οι ψυχικές και σωματικές μεταβολές, πολλές γυναίκες υποβάλλονται σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Ωστόσο, σε ορισμένες γυναίκες ενδέχεται να προκαλέσει παρενέργειες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, πολλές να καταφεύγουν σε φυσικές θεραπείες όπως τα φυτοοιστρογόνα.
Καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού
Πολλοί πιστεύουν ότι τα φυτοοιστρογόνα είναι ευεργετικά για την καταπολέμηση μορφών καρκίνου, όπως αυτόν του μαστού και του ενδομητρίου.
Σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη το 2009, διαπιστώθηκε, ότι τα φυτοοιστρογόνα έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες που μπορούν να προστατέψουν τα κύτταρα από τις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες. Οι ερευνητές τόνισαν μάλιστα, ότι οι περιοχές με υψηλή κατανάλωση φυτοοιστρογόνων είχαν πολύ χαμηλά ποσοστά καρκίνου.
Καρδιαγγειακή υγεία
Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου των ηλικιωμένων γυναικών. Η καρωτιδική νόσος είναι μια από τις πιο κοινές αιτίες εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό συμβαίνει, όταν η αθηρωματική πλάκα που δημιουργείται στις καρωτίδες αρτηρίες εμποδίζει το οξυγόνο να φτάσει στον εγκέφαλο. Τα φυτοοιστρογόνα μπορούν να βοηθήσουν αναστέλλοντας την συσσώρευση πλάκας και κατά συνέπεια την αποτροπή του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Όσοι επιλέγουν φυτοοιστρογόνα ως εναλλακτική θεραπεία θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Θα πρέπει να κάνουν διεξοδική έρευνα εκ των προτέρων και να συμβουλεύονται έναν ειδικό ή καλύτερα τον γιατρό τους. Επιπρόσθετα, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι κάποια φυτοοιστρογόνα μπορούν να αναστείλουν την επίδραση της ταμοξιφαίνης, ουσία φαρμάκου κατά του καρκίνου του μαστού. Οι τροφές, βέβαια, που περιέχουν φυτοοιστρογόνα έχουν και άλλα θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της υγείας και της σωστής λειτουργίας του οργανισμού. Ωστόσο, καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων. Πριν χρησιμοποιήσετε τα φυτοοιστρογόνα ως συμπλήρωμα, εναλλακτική θεραπεία ή πρόληψη, συμβουλευτείτε πρώτα τον γιατρό σας καθώς μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρότερη βλάβη.
Παρενέργειες και πιθανοί κίνδυνοι
Οι μελέτες δείχνουν ότι τα φυτοοιστρογόνα μπορούν να προσφέρουν οφέλη, ίδια με αυτά που παρέχει η θεραπεία της ορμονικής υποκατάστασης. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απόλυτα ασφαλή, καθώς αφού δρουν με παρόμοιο τρόπο ενδέχεται να φέρουν και τους ίδιους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, του καρκίνου και προβλήματα που σχετίζονται με την αναπαραγωγή. Ταυτόχρονα μελέτη απέδειξε, ότι η υπερβολική κατανάλωση σόγιας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία των ωοθηκών.
Συμπέρασμα
Τα φυτοοιστρογόνα είναι φυτικές ενώσεις με ρόλο ανάλογο των οιστρογόνων. Αποτελέσματα ερευνών τα έχουν χαρακτηρίσει ιδιαίτερα ευεργετικά στην αντιμετώπιση των διαταραχών που προκαλούνται από την ανεπάρκεια οιστρογόνων. Επίσης, έχει βρεθεί ότι μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση διαφόρων μορφών καρκίνου. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να κατανοηθεί πλήρως η λειτουργία τους, καθώς δεν είναι σαφές, εάν η κατανάλωση τους σε τακτικά χρονικά διαστήματα και σε μεγάλες ποσότητες συνεπάγεται κινδύνους ή οφέλη για την υγεία. Για τον λόγο αυτό, πριν αποφασίσετε να εντάξετε στην διατροφή σας φυτικά οιστρογόνα ή συμπληρώματα αυτών, συμβουλεύεστε πάντοτε τον γιατρό σας.
Πηγή
Δημοσίευση σχολίου