Τρόφιμα, που παλαιότερα ήταν ίσως και άγνωστα προς τους περισσότερους, κάνουν την εμφάνισή τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ, σε καταστήματα με βιολογικά είδη διατροφής, σε εστιατόρια, ενώ υποστηρίζεται σθεναρά η ευεργετική δράση τους για την υγεία.
Για την σόγια και τα προϊόντα της έχουν δημοσιευθεί αρκετά στοιχεία για τον ρόλο της στην διατροφή. Η σόγια είναι ένα φυτό με Ασιατική προέλευση, το οποίο έχει βασική θέση στην Ασιατική κουζίνα.
Είναι, επίσης, ιδιαίτερα δημοφιλές τρόφιμο στις χορτοφαγικές δίαιτες, λόγω του ότι μπορεί άξια να υποκαταστήσει την ζωική πρωτεΐνη. Η ζωική πρωτεΐνη χαρακτηρίζεται ως υψηλής βιολογικής αξίας, καθώς προσδίδει όλα τα απαραίτητα για τον οργανισμό αμινοξέα.
Η πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης, που συναντάται στα όσπρια, τους καρπούς και κάποια λαχανικά, επειδή δεν προσδίδει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, χαρακτηρίζεται ως χαμηλής βιολογικής αξίας.
Ωστόσο, η σόγια περιέχει πρωτεΐνη η οποία μπορεί να συγκριθεί ποιοτικά με την πρωτεΐνη του γάλακτος. Έτσι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μία χορτοφαγική διατροφή ως βασική πηγή πρωτεΐνης.
Επίσης, φαίνεται ότι η φυτικής προέλευσης πρωτεΐνη μεταβολίζεται διαφορετικά στον οργανισμό και αποφέρει οφέλη στην μείωση της χοληστερόλης.
Άλλο θρεπτικό συστατικό που εντοπίζεται σε υψηλή συγκέντρωση στην σόγια και τα παράγωγά της είναι οι ισοφλαβόνες, μια χημική ένωση που ανήκει στην κατηγορία των φυτοοιστρογόνων.
Τα φυτοοιστρογόνα ομοιάζουν με τα οιστρογόνα του οργανισμού, έχοντας όμως επιλεκτική δράση, δηλαδή σε κάποιους ιστούς δρουν ως οιστρογόνα και σε άλλους αντίθετα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ασκούν ευεργετικές δράσεις στον οργανισμό, όπως την μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου, την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, την προστασία της οστικής πυκνότητας και της ενδοθηλιακής λειτουργίας, την μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Επίσης, φαίνεται ότι η χρήση φοιτοοιστρογόνων μπορεί να ανακουφίσει από συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, μιμούμενα την δράση των οιστρογόνων.
Η σόγια επίσης, αποτελεί μία πολύ καλή πηγή ασβεστίου και σιδήρου με καλή απορροφησιμότητα από το πεπτικό σύστημα του ανθρώπου.
Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για τον οποίο η σόγια κατέχει μία σημαντική θέση στην διατροφή των χορτοφάγων, αφού εμφανίζουν περισσότερες πιθανότητες για έλλειψη των θρεπτικών συστατικών αυτών.
Άλλα συστατικά με σημαντική θρεπτική αξία που συναντάμε σε υψηλές συγκεντρώσεις στην σόγια και τα υποπροϊόντα της είναι οι φυτικές ίνες, τα ω6 και ω3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, οι φυτοστερόλες και η βιταμίνη Κ.
Πώς καταναλώνεται η σόγια;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να καταναλώσουμε την σόγια, εκτός από τη χρήση του φασολιού αυτούσιου. Το γάλα και το γιαούρτι από σόγια, τα επιδόρπια με βάση το γάλα σόγιας και το τόφου (είδος μαλακού τυριού από σόγια) μπορούν να αντικαταστήσουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα.Άλλα συχνά προϊόντα είναι το σογιέλαιο, η σάλτσα σόγιας, ο κιμάς σόγιας και το miso (φασόλια σόγιας αναμεμειγμένα με ρύζι τα οποία μετά από ζύμωση παράγουν μία πάστα που χρησιμοποιείται συνήθως σε σούπες).
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται από άτομα που βρίσκονται σε περιορισμό του νατρίου λόγω προβλημάτων υγείας, αφού ορισμένα προϊόντα αποτελούν σημαντικές πηγές άλατος, όπως η σάλτσα σόγιας και ο κιμάς.
Να ξεκινήσω να καταναλώνω σόγια;
Προκείμενου να έχουμε τα οφέλη της σόγιας που αναφέραμε θα πρέπει να καταναλώνονται περίπου δύο μερίδες κάποιου παραγώγου της ημερησίως.Επειδή στην χώρα μας η χρήση και η καλλιέργεια σόγιας δεν είναι διαδεδομένη, το κόστος για μία τέτοια χρήση για μία οικογένεια μπορεί να είναι αρκετά υψηλό.
Συνεπώς, για κάποιο άτομο το οποίο δεν συνηθίζει να καταναλώνει σόγια, δεν θα προτείναμε να ξεκινήσει.
Μια Μεσογειακού τύπου διατροφή, πλούσια σε φυτικές ίνες, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, φρούτα και λαχανικά, είναι αποδεδειγμένο πλέον ότι προστατεύει αποτελεσματικά έναντι πολλών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων καρδιαγγειακών νοσημάτων και πολλών τύπων καρκίνου, ενώ συμβαδίζει με την κουλτούρα μας και είναι πιο εύκολο να την εφαρμόσουμε.
Από την άλλη, για κάποιον ο οποίος ακολουθεί χορτοφαγική διατροφή, η ένταξη της σόγιας στην καθημερινότητα μπορεί να εξασφαλίσει μία πλήρη διατροφή και ίσως έχει και κάποιο πλεονέκτημα έναντι άλλων υποκατάστατων της ζωικής πρωτεΐνης, όπως των υπόλοιπων οσπρίων και των ξηρών καρπών.
Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια μαγική τροφή και μία ισορροπημένη διατροφή και ένα σωστά σχεδιασμένο διαιτολόγιο είναι απαραίτητο για κάθε άνθρωπο που αποφασίζει να ακολουθήσει χορτοφαγικού τύπου διατροφή, για να αποφευχθούν πιθανές ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών.
Photo: Author/Depositphotos
Βιβλιογραφία
1. Messina M.; Soy and Health Update: Evaluation of the Clinical and Epidemiologic Literature; Nutrients. 2016 Nov 24;8(12)
2. Mark Messina and Virginia Messina; The Role of Soy in Vegetarian Diets; Nutrients. 2010 Aug; 2(8): 855–888
http://enallaktikidrasi.com/2018/02/sogia-ehei-thesi-diatrofi/
Δημοσίευση σχολίου