Λαικές τοπικές ονομασίες…Τρικουκιά, μουρτζιά, κουδουμουλιά.
Θάμνος ή μικρό δέντρο με αγκαθωτά κλαδιά, κόκκινο καρπό και άνθη με λευκά πέταλα που εμφανίζονται τον Μάιο και Ιούνιο. Πολύ κοινό στην Ελλάδα, σε φράκτες, δάση, πετρώδεις περιοχές. Χρησιμοποιούμενα μέρη είναι το άνθος και κυρίως ο καρπός.
Φαρμακολογική δράση έχουν και τα συγγενή είδη C. monogyna, C. pentagyna.
Περιέχει φλαβονοειδή (κερκετίνη, βιτεξίνη), ανθοκυανιδίνες και προανθοκυανιδίνες, που έχουν επίδραση στο καρδιοαγγειακό σύστημα, ισχυρή δράση τύπου βιταμίνης Ρ. Αυτά δίνουν και το χρώμα στον καρπό, από μπλε μέχρι κόκκινο, όχι μόνο στον κράταιγο, αλλά και σε πολλούς άλλους καρπούς όπως το βατόμουρο, η κερασιά, το σταφύλι. Τα φλαβονοειδή έχουν επίσης συνεργική δράση με τη βιταμίνη C, καθώς την σταθεροποιούν προστατεύοντάς την από την οξείδωση, με συνέπεια να αυξάνουν τα ενδοκυτταρικά της επίπεδα.
Επιπλέον, τα φλαβονοειδή παρουσιάζουν σταθεροποιητική δράση έναντι του κολλαγόνου. Το κολλαγόνο είναι η πρωτεΐνη του σώματος που είναι υπεύθυνη για την ακεραιότητα των τενόντων, των χόνδρων και των συνδέσμων. Η αποδόμησή του κατά τη διάρκεια φλεγμονωδών διαδικασιών, συνδέεται με την εμφάνιση διαφόρων παθήσεων του συνδετικού ιστού, πχ ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Αυτό που ιδιαίτερα χαρακτηρίζει τον κράταιγο είναι η παρουσία των καρδιοτονωτικών αμινών (φαινυλαιθυλαμίνη, μεθόξυ- φαινυλαιθυλαμίνη, τυραμίνη και ισοβουτυλαμίνη), χολίνης, ακετυχολαμίνης, πουρινών (αδενοσίνη, αδενίνη, γουανίνη και καφεϊκό οξύ), αμυγδαλίνης, πηκτίνης και τριτερπενίων.
Το εκχύλισμα κράταιγου είναι κλινικά αποτελεσματικό στη μείωση της αρτηριακής πίεσης: Ήπιο αντιυπερτασικό και καρδιοτονωτικό. Συνεργικό των φαρμάκων δακτυλίτιδας.
Αυτή η δράση προκύπτει σαν αποτέλεσμα τριών διαφορετικών επιδράσεων:
1) Της αύξησης της ροής του αίματος στις στεφανιαίες αρτηρίες (αγγειοδιαστολή, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια)
2) Της αύξησης της έντασης συστολής των καρδιακών μυών (με αποτέλεσμα την υποχώρηση ορισμένων τύπων αρρυθμίας)
3) Της παρεμπόδισης του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (MEA), που μετατρέπει την αγγειοτασίνη Ι σε αγγειοτασίνη ΙΙ. Η αγγειοτασίνη ΙΙ αποτελεί ισχυρό αγγειοσυσπαστικό, διεγείρει την απελευθέρωση αλδοστερόνης και της αντιδιουρητικής ορμόνης και προκαλεί νεφρική κατακράτηση νατρίου. Πρόσφατα αποδείχτηκε ότι ορισμένες προανθοκυανιδίνες παρουσιάζουν ανάλογη συμπεριφορά με την καπτοπρίλη (capoten). Η καπτοπρίλη υπήρξε ο πρώτος δραστικός από το στόμα αναστολέας ΜΕΑ που χρησιμοποιήθηκε για την αρτηριακή υπέρταση.
Οι κλινικές εφαρμογές του φυτού αφορούν και την αρτηριοσκλήρυνση, πιθανώς λόγω της δράσης του επί του κολλαγόνου της αθηρωματικής πλάκας. Αυτό είναι φαινόμενο, όπως και η μείωση της χοληστερόλης, που παρατηρείται σε όσα φυτά είναι πλούσια σε προανθοκυανιδίνες (βλ. σταφύλι). Τέλος, χρησιμοποιείται σαν ηρεμιστικό σε περιπτώσεις άγχους με ταχυκαρδίες, αϋπνίες νευρικής φύσης, πράγμα που συχνά συμβαίνει και στην εμμηνόπαυση.
Δοσολογία: Το βάμμα, 80 περίπου σταγόνες (4-5ml) σε λίγο νερό, πριν τα γεύματα.
Προφυλάξεις: Ο κράταιγος παρουσιάζει πολύ μικρή τοξικότητα.
Δημοσίευση σχολίου