Η χοληστερίνη και άλλα λίπη (π.χ. τα τριγλυκερίδια) κυκλοφορούν
στο αίμα σαν υποβρύχια επιβιβαζόμενα σε πρωτεΐνες. Τα συμπλέγματα λιπών
και πρωτεϊνών, οι λιποπρωτεΐνες, χωρίζονται σε πέντε κατηγορίες ανάλογα
με τη πυκνότητά τους.
Μόνο η χοληστερίνη που μεταφέρεται στις λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας, τις LDL, σχετίζεται με τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή. Όσο περισσότερη χοληστερίνη υπάρχει στα σωματίδια LDL, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για έμφραγμα. Αντίθετα, η χοληστερίνη που βρίσκεται στις λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας, τις HDL, ασκεί προστατευτική επίδραση στην καρδιά.
Οι υπόλοιπες τρεις κατηγορίες λιποπρωτεϊνών παρουσιάζουν μικρό ενδιαφέρον γιατί μεταφέρουν λίγη χοληστερίνη. Για παράδειγμα, το πρωί, πριν το φαγητό, το 70% της χοληστερίνης που κυκλοφορεί στο αίμα μεταφέρεται από τις λιποπρωτεΐνες LDL και το 20% από τις λιποπρωτεΐνες HDL.
Οι λιποπρωτεΐνες LDL μεταφέρουν τη χοληστερόλη από το συκώτι στους ιστούς και κατά τη διαδικασία μπορούν να εισβάλουν μέσα στα τοιχώματα των αρτηριών προκαλώντας φλεγμονή και τελικά αθηροσκλήρωση. Αντίθετα οι λιποπρωτεΐνες HDL μεταφέρουν τη χοληστερίνη από τους ιστούς πίσω στο συκώτι. Αυτή η διαφορά είναι που κάνει τη χοληστερίνη της LDL «κακή» και την χοληστερίνη της HDL «καλή». Πρόκειται δηλαδή για το ίδιο μόριο που απλώς έχει αλλάξει όχημα μεταφοράς.
Ο αθηρωματικός δείκτης
Αφού η χοληστερίνη μπορεί να είναι κακή ή καλή ανάλογα με το όχημα μεταφοράς της, οι ερευνητές πρότειναν έναν δείκτη που ονόμασαν αθηρωματικό δείκτη και ο οποίος δείχνει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή καλύτερα από την απλή μέτρηση της συνολικής χοληστερόλης.
Αυτός ο αθηρωματικός δείκτης είναι μια απλή διαίρεση. Είναι το πηλίκο της συνολικής χοληστερίνης προς την HDL. Όσο μικρότερο είναι το αποτέλεσμα αυτής της διαίρεσης τόσο μικρότερος είναι και ο κίνδυνος για καρδιακή προσβολή.
Κάποιος έχει για παράδειγμα συνολική χοληστερίνη 280 mg/dl, ενώ ένας άλλος έχει 160 mg/dl. Εκ πρώτης όψεως ο πρώτος έχει αυξημένο κίνδυνο (ο μέσος όρος της χοληστερίνης στις μέρες μας είναι γύρω στα 200 mg/dl). Αν υποθέσουμε όμως ότι ο πρώτος έχει ΗDL χοληστερίνη 70 mg/dl και ο δεύτερος έχει 40 mg/dl, τότε ο αθηρωματικός δείκτης για τον πρώτο είναι 280 / 70 = 4 και για τον δεύτερο είναι 160 / 40 = 4. Δηλαδή και οι δύο έχουν τον ίδιο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή. Με άλλα λόγια ο αθηρωματικός δείκτης λαμβάνει υπόψη την επίδραση της καλής χοληστερίνης. Μια επιθυμητή τιμή για τον αθηρωματικό δείκτη είναι το 4 και κάτω.
Μόνο η χοληστερίνη που μεταφέρεται στις λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας, τις LDL, σχετίζεται με τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή. Όσο περισσότερη χοληστερίνη υπάρχει στα σωματίδια LDL, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για έμφραγμα. Αντίθετα, η χοληστερίνη που βρίσκεται στις λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας, τις HDL, ασκεί προστατευτική επίδραση στην καρδιά.
Οι υπόλοιπες τρεις κατηγορίες λιποπρωτεϊνών παρουσιάζουν μικρό ενδιαφέρον γιατί μεταφέρουν λίγη χοληστερίνη. Για παράδειγμα, το πρωί, πριν το φαγητό, το 70% της χοληστερίνης που κυκλοφορεί στο αίμα μεταφέρεται από τις λιποπρωτεΐνες LDL και το 20% από τις λιποπρωτεΐνες HDL.
Οι λιποπρωτεΐνες LDL μεταφέρουν τη χοληστερόλη από το συκώτι στους ιστούς και κατά τη διαδικασία μπορούν να εισβάλουν μέσα στα τοιχώματα των αρτηριών προκαλώντας φλεγμονή και τελικά αθηροσκλήρωση. Αντίθετα οι λιποπρωτεΐνες HDL μεταφέρουν τη χοληστερίνη από τους ιστούς πίσω στο συκώτι. Αυτή η διαφορά είναι που κάνει τη χοληστερίνη της LDL «κακή» και την χοληστερίνη της HDL «καλή». Πρόκειται δηλαδή για το ίδιο μόριο που απλώς έχει αλλάξει όχημα μεταφοράς.
Ο αθηρωματικός δείκτης
Αφού η χοληστερίνη μπορεί να είναι κακή ή καλή ανάλογα με το όχημα μεταφοράς της, οι ερευνητές πρότειναν έναν δείκτη που ονόμασαν αθηρωματικό δείκτη και ο οποίος δείχνει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή καλύτερα από την απλή μέτρηση της συνολικής χοληστερόλης.
Αυτός ο αθηρωματικός δείκτης είναι μια απλή διαίρεση. Είναι το πηλίκο της συνολικής χοληστερίνης προς την HDL. Όσο μικρότερο είναι το αποτέλεσμα αυτής της διαίρεσης τόσο μικρότερος είναι και ο κίνδυνος για καρδιακή προσβολή.
Κάποιος έχει για παράδειγμα συνολική χοληστερίνη 280 mg/dl, ενώ ένας άλλος έχει 160 mg/dl. Εκ πρώτης όψεως ο πρώτος έχει αυξημένο κίνδυνο (ο μέσος όρος της χοληστερίνης στις μέρες μας είναι γύρω στα 200 mg/dl). Αν υποθέσουμε όμως ότι ο πρώτος έχει ΗDL χοληστερίνη 70 mg/dl και ο δεύτερος έχει 40 mg/dl, τότε ο αθηρωματικός δείκτης για τον πρώτο είναι 280 / 70 = 4 και για τον δεύτερο είναι 160 / 40 = 4. Δηλαδή και οι δύο έχουν τον ίδιο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή. Με άλλα λόγια ο αθηρωματικός δείκτης λαμβάνει υπόψη την επίδραση της καλής χοληστερίνης. Μια επιθυμητή τιμή για τον αθηρωματικό δείκτη είναι το 4 και κάτω.
Δημοσίευση σχολίου